Galataport, tarihi doku, yıkım
Galataport aslen, 1892 yılında yapılan İstanbul Limanı’nın özel olarak tekrar açılması demek. 1,7 milyar yatırım yapılmış bu projeye. Proje, Karaköy-Tophane arasında 1,2 km’lik sahil şeridini kapsıyor ve liman, otel, alışveriş merkezleri, restoranlar, otopark ve de ofisler içeriyor.[1] Ayrıca proje içinde müzeler de var. Projenin, şehrin turizmine büyük katkıları olacağına inanılıyor ancak katkılarından çok bahsetmeye gerek yok zira önemli olan iyi şeyler değil kötü şeyler.
Proje, birçok açıdan eleştirilse de, ben ilgi alanım dahilinde olan ve tarihi dokuya verilen zararları burada aktaracağım.
Eski Paket Postanesi
Proje kapsamında 1911 yılında inşa edilmiş Eski Paket Postanesi yıkıldı.[1][2][3] tamamı değil tabi, "Sahil boyunca uzanan ince uzun binanın denize bakan ön cephe duvarı ile kısa yan duvarları ayakta bırakıldı." Yıkılması tek sorun değil, yıkılırken çevre binalara da zarar verdi; zeminde ciddi deformasyonlar oluştu. Yıkılmayan bölümler restore edilip müze olarak kullanılacak. Restorasyon ile nasıl tecrübelerimiz olduğunu hepiniz biliyorsunuzdur.
Karaköy Yolcu Salonu
Proje kapsamında yıkılan bir diğer yer Karaköy Yolcu Salonu. 1940’lı yıllarda yapılmış. Kendisi, Türkiye’nin ilk deniz yolcusu uğurlama ve karşılama yeri imiş.[4] Yıkımdan iki gün öncesinde, proje yönetimi gerekli araştırmaların yapıldığını ve binanın korunup korunamayacak yerlerinin belirlendiğini ve can güvenliğini tehdit eden kısmın yıkıldığını söylemiş. Mimari karakterine, aslına uygun olarak restore edilecekmiş.[5] Ne kadar güvenirsiniz bilmem.
Nusretiye ve Kılıç Ali Paşa Cami
Burada bir yıkılma söz konusu değil, ancak İlber Ortaylı şehrin silüetinin bozulduğu gerekçesiyle projeyi çokca eleştirmiş.[6] Nusretiye Cami, sanki inşaatın arkasına saklanmış gibi duruyor. Hatta boşluklardan size bakıyor.
Kaynaklar:
[1] https://www.istdergi.com/dosya/20-yildir-bu-projeyi-tartisiyoruz-galataport
[2] https://tr.sputniknews.com/amp/turkiye/201703021027463242-karakoydeki-tarihi-paket-postanesi-de-yikildi/
[3] https://www.hurriyet.com.tr/amp/gundem/karakoydeki-tarihi-paket-postahanesi-de-yikildi-40382588
[4] https://www.arkitera.com/haber/karakoy-yolcu-salonu-galataporta-mi-kurban-gitti/
[5] https://tr.sputniknews.com/cevre/201702231027352538-karakoy-yolcu-salonu/
[6] https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ilber-ortayli/istanbulun-tophane-kiyisindaki-rezalet-41767911
